0212 227 27 83 Reklam Danışma Hattı

Ücretsiz Google Reklam Verme Kılavuzu! Hemen İndir!

Türkiye’de E Ticaret ve Şule Özmen

Marmara Üniversitesinde halen görev yapmakta olan Şule Özmen ile e-ticaret üzerine konuştuk,

Peki Kimdir Şule Özmen?

Prof. Şule Özmen, Marmara Üniversitesi İngilizce İşletme Bölümünde Lisans ve Yüksek lisans programlarında E-Ticaret, E-İşletme derslerinin yanısıra; Araştırma Yöntemleri, İşletme İstatistiği, Bilgi Üniversitesi’nde  MBA ve e-MBA Türkçe ve e-MBA İngilizce uzaktan eğitim  programlarında  “New Economy & E-Business” ve “Elektronik Ticaret” dersleri vermektedir. Şule Özmen aynı zamanda ITC E-Trade Bridge Programı çerçevesinde “e-Preparedness of Turkey” raporunu hazırlamıştır.

2003 yılından beri Birleşmiş Milletler Dünya Ticaret Örgütü (UNCTAD/WTO), Uluslararası Ticaret Merkezi, İşletme Yönetimi Geliştirme Bölümü (ITC/EMDS) E-Trade Bridge Programı’nda  Danışman olarak görev yapmakta ve Ülkemiz KOBİ’lerinin Bilişim Teknolojilerini ve E-ticaret uygulamalarını benimsemesi ve kullanması konusunda konferans ve seminerler vermektedir. Yeni e-uygulamalar, e-perakendecilik ve etkileşimli pazarlama konularında çalışmalar yapmakta ve makaleler yazmaktadır. E-dünyada yenilikleri takip edebilme adına her yıl yurt içi ve yurt dışında çeşitli etkinliklere ve konferanslara katılmaktadır.

E-ticaret üzerine bir çok araştırma yaparken, tez hazırlanması konusunda da danışmanlık yaptınız, bu konu üzerine eğilmenizdeki başlıca sebepler nelerdi?

Lisans üstü tez çalışmaları bilindiği gibi akademik bir zorunluluk. Bunu güncel, piyasanın ve akademik hayatın ihtiyaç duyduğu konularda yapmak, ekonomik ve sosyal yaşam için  çok önemli. Henüz 10 yıllık bir “e” geçmişi olan ülkemizde ben de yaklaşık aynı tarihlerden itibaren lisansüstü öğrencilerimi  bu konulara yönelttim. Hep birlikte çok hızlı değişen  e-dünya ile ilgili hem bilgilerimizi güncelleme fırsatı yakaladık hem de olan biteni bilimsel yöntemlerle anlamaya ve açıklamaya çalıştık. Gerçek uygulamalar hakkında veriler toplayarak, gözlemler yaparak öngörülerde bulunmak, doğruluğunu gösterebildiğimiz ve  genelleme yapabildiğimiz bu öngörülerimizi ve araştırma sonuçlarını ilgili taraflara sunmak  her konuda olduğu gibi bu konularda da ilerlemenin en temel unsurudur.  E-uygulamalar ve “e” ile ilgili tüm konularda buna çok ihtiyaç duyulduğu gerçek. Çünkü “e” lerin çok farklı sayıda boyutu ve bilinmezi var. Bir taraftan en basitinden İnternet penetrasyonunun etkisi, bir yandan güvenlik ile ilgili duyulan kaygıların etkisi, bir taraftan işletme ve yöneticilik bilgi eksikliklerinden çıkan problemler ve benzeri durumlar konunun çok boyutlu olmasından kaynaklanıyor. Başarı hikayelerinden daha fazla e-başarısızlık hikayelerinin bir nedeni de budur. Onlarca farklı boyutu olan bir konu. Bu nedenle e’lerle ilgili daha çok sayıda  tez çıkacağından şüpheniz olmasın.

 

Ülkemizdeki E-ticaret modelleri hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce Bu girişimler yeterli düzeyde mi?

O kadar farklı e-ticaret modelleri var ki her birinin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Geleneksel ticaret modellerinin Internetteki yansımaları olan modeller en çok rastlananları. E-perakendecilik, sanal alışveriş merkezleri, firmaların kendi online mağazaları, internet bankacılığı, e-seyahat acentaları, e-gazeteler, müzayede siteleri gibi. Bunların yanısıra geleneksel ticaret ile çok da fazla eşleştiremeyeceğiniz sanal ortamın olanak sağladığı veya bu ortamın ihtiyaçlarından doğan iş modelleri de söz konusu. Örneğin arama siteleri, firmaları birbiriyle buluşturan e-pazaryerleri, sosyal ağlar, blog modelleri, mekandan bağımsız çok sayıda kişinin katıldığı açık artırma veya açık eksiltme siteleri, eğlence ve oyun modelleri, second life gibi sanal bir yaşam sunan bir model. Eminim daha birçok yaratıcı model söz konusu. Derginizin konusu olan girişimcilikle ilişkilendirirsek, sanal ortamdaki bu girişimlere net bir cevap vermemi isterseniz hayır yeterli değil. Potansiyel girişimcilerin yapabileceği daha çok iş modeli ortaya çıkabilir veya zaten ortada olan, bilinen iş modelleri daha da geliştirilebilir veya bir benzeri de ortaya çıkarılabilir. Anlatmaya çalıştığım esası şu örnek daha iyi açıklayabilir.  Internette ilk arama motoru google değildi ama piyasaya girdi ve diğerlerini adeta süpürdü. Yeni girişimcilerin eskileri süpürmesi gerektiği anlamı çıkmasın.  Var olan pastadan pay kapmak da söz konusu ama bu işi rakiplerinizden daha iyi yapmaya başlarsanız buna üzüleceğinizi sanmıyorum. Girişimciler bu noktada önemli bir tavsiyem olacak. Olaya bakarken pazarda potansiyel olup olmadığına bakmak zorundalar. Yeni bir model girişiminde bulunacaklarsa öncelikle gelir modeline bakmalılar. Gelir getirmeyecek bir ticaret modeli olmaz, ama sizin girişiminiz gibi kamu yararına bir site yapmışsanız bunu zaten e-ticaret modeli olarak değerlendirmek doğru olmaz. Bu konudaki görüşlerimi şimdilik şöyle bir sonuca bağlayayım. Girişimcilik salt bir macera değildir. E-dünyada olmayan bir modeli arayan bir girişimci olmaktan daha önemli olan şey, var olan bir fikir dahi olsa bunu nasıl gerçekleştireceğinizi öncelikle kendinize açıklayabileceğiniz bir iş planı yapmanızdır. İnşallah ilerdeki sayılarınızda bu konuyu daha detaylandırıp tartışırız.

E-ticaret bir süre trend olarak herkesin yaptığı bir iş haline geldi, ama şu an baktığımızda bir çok girişimin yanı sıra, Türkiye’nin en büyük e-ticaret portallarından Weblebi.com bile iflasını açıkladı, bu gelişmeleri ne yönde değerlendiriyorsunuz?

Bu soruya  kısaca şöyle cevap verebilirim. E-ticaretin “e”si bir araçtır. Ticaret ise bambaşka bilgi ve beceri gerektirir. E-ticareti gelip geçici bir moda olarak görmemek lazım. Bu çağdaş bir ticaret  yapma biçimidir ve bu trend tüm işletmelerin sadece satış değil tüm iş süreçlerini e-süreçler olarak düzenlediklerinde kaçınılmaz bir iş yapma biçimine dönüşecek. İflaslar gelince  nasıl geleneksel ticarette firmalar iflas ederse bu mecrada da olmasına şaşmamak lazım. Yani suç “e”nin ya da sanal mecranın değil. İşi doğru yapmak kadar doğru işi yapmak da önemli.

Yerli ve yabancı hangi Web Girişimlerini örnek olarak gösteriyorsunuz?

Hepimiz tarafından bilinen tüm web girişimlerini örnek olarak veriyorum ama bence önemli olan başarısız olanları örnek olarak vermek. Girişimcilere de önerim bu olacak. Başarı hikayelerini öğrenmek istedikleri e-girişimler kadar başarısız olanların hikayeleri peşinde koşsunlar. Başarısız örnekler arasında yıllar öncesinden hatırlayacağınız turkport.com, ixir gibileri var. Başarılı olanlar ise yine hepimizin bildiği ideefixe.com, hepsiburada.com, yemeksepeti.com, gibi başarıları şanstan çok iyi iş planına dayalı olduklarını bildiklerim. Bunların yanısıra aslında çok geniş kitleler tarafından duyulmamasına rağmen niş bir pazar yakalayıp bu pazarda çok başarılı olan örnekler var.

Son olarak eklemek istediğiniz bir konu var mı?

Öncelikle derginiz hayırlı olsun diyorum. Önemli bir misyon üstlendiğiniz için tebrik ederim. Umarım ciddi kitleye erişip genç girişimlere ve girişimcilere fayda sağlayabilirsiniz. Bundan sonraki sayılarınızda da deneyim ve araştırmalarımı sizinle paylaşmaktan mutluluk duyacağım.


1 Yorum

  1. Öncelikle Sn. Şule Özmen’in bu platformda yer almasından ve ilerleyen zamanlarda desteğini esirgemeyeceğini belirtmesinden duyduğum mutluluğu dile getirmeliyim.

    2006 yılı e önekli girişimlerin patladığı yıldı sanırım, bunların çoğu online ticaret sitesi olarak hayatımıza girmeye çalıştılar, 1000’i buldu toplam sayı, sonrasında düşüş başladı, şu anda 500’ün altındalar. 2009’da da ideali bulacağımızı uzmanlar söylüyor.

    Bu açıdan olayı değerlendirince webde girişimcilik -amiyane tabirle- webden parayı vurmakla eşdeğer görülüyor. Günün sonunda, verilen emeğin sıcak paraya dönüşmesi kaçınılmaz arzudur tabi ancak webdeki işle reeldeki işin en nihayetinde iş oldukları gözden kaçıyor. Reelde nasıl iş yapma kuralları varsa webde de aynı enstrümanların “e”leşmiş haliyle işler yürüyor.

    Yukarıda da Hocamız’ın belirttiği gibi, tüm süreçlerin reelde olduğu gibi bir düzene sokulması, “e” ye uydurulması gerekmekte, yoksa “weblebi”nin bile gerisinde kaldığı seviyeyi yakalamak imkansızlaşıyor.

    Bu platformun resmiyette olmasa da zihinlerde yol gösterici bir misyonu var artık. Başarılı olması, başarıya yönlendirmesi dileğiyle..

    Sevgiler, saygılar..
    Ebubekir

Yorumunla değer kat...


Google Adwords Sertifikalı İş Ortağı Facebook Reklamları Google Analytics Sertifikalı İş Ortağı

Dijital Pazarlamanın Sırları!


Haftalık e-bültenimize ücretsiz üye olun, tüm internet reklamcılığı, online pazarlama içerikleri ile birlikte, yeni dijital pazarlama ürünleri her hafta e-postanıza gelsin! Ayrıca Google Reklam Kılavuzu E-Kitabını da ücretsiz indirin!

E-Bültene Abone Olun