– Merhaba Cemil Bey, bize biraz kendinizden bahsedebilir misiniz?

11 yıllık Yoğurt Teknolojileri’nin kurucu ortağıyım. Elektrik mühendisliği ve güzel sanatlar derecelerim var. İnternet, görsel sanatlar ve sosyal bilimlerin kesişimi olan yerlerde yaşıyor ve üretiyorum.

– Kısaca özetlemek gerekirse Yoğurtistan nedir?

Kısaca Yoğurtistan, kendi ekonomisi, parası, sosyal hayatı olan bir sanal platform. Burada gerçek ve tüzel kişilerin, markaların ve marka olmayanların mağaza açmaları, ticari hayat oluşturmaları ve kendilerini ifade etmeleri mümkün olacak.

– Yoğurtistan fikrinin çıkış noktası neydi?

İlk çıkışı 2003 yılında Turkcell için önerdiğimiz, sanal parası Hazır Kart kontörü olan bir dünyadan oldu. Orada da isteyenin dükkânını açmasını planlamıştık. Ekonomi ise kontörler üzerinden işleyecekti. Zamanının fazla ilerisinde bir düşünceydi.

– Fikir şekillendiğindeki Yoğurtistan için hedefleriniz ile bugünkü Yoğurtistan için hedefleriniz arasında ne tür farklar var?

Şu andaki Yoğurtistan (aslında son kullanıcı önüne çıktığımızda adı Yoggurt.com olacak) sanal para olarak “kayme” kullanıyor. Ekonomik mekanizmasında ilginç bir buluş da içeriyor: Burada kayme harcayan ve aktif olan herkesi buranın ortağı yapmayı planlıyoruz. Bir de teknik olarak, Adobe Flash içerisinde ve 3 boyutlu olarak çözümlüyoruz.

– Özgüven girişimcinin en önemli özelliklerinden bir tanesi ve şu an siz de Google’ın yaptığı devrimden daha büyük bir devrim yapmayı hedefliyorsunuz, bu güveninizi oluşturan başlıca sebepler nelerdi?

Bu soru çok yerinde, çünkü bizim ülkemizde herhangi bir girişimin önündeki en büyük engel bizim ve başkalarının özgüven eksikliği. Bizim de bu memleketin suyunu içip, yemeğini yiyerek, geçmişini okuyarak büyük düşünmemiz mümkün. Bunları konuşabilir olmak için insanın özgüvenini yerine getirecek bir geçmişi olması, bu konularla ilgili deneyim ve başarılar kazanmış olması gerekir. Bizim Yoğurt geçmişimiz ve öncesinde bu tür bir iddiayı somut hale getirecek parçalar, bileşenler var.

– 2007 Ekim’den beri Yoğurtistan üzerine çalışıyorsunuz, bu süre içerisinde vazgeçmeyi düşündüğünüz oldu mu? Veya kırılma noktalarında kendinizi nasıl tekrar motive ettiniz?

Vazgeçmeyi hiç düşünmedim. Bir önemli kırılma noktamız oldu: Flash kullanarak programlama yapıyoruz, ilk aylarda karakterleri yani avatarları iki boyutlu olarak yapmaya başlamıştık. Üç boyutlu imalata geçmemiştik, çünkü Flash’ın henüz hazır olmadığını düşünüyorduk. Sonra Mayıs ayında üç boyuta geçebileceğimize karar verdik ve o noktadan sonra yaptıklarımızın görselliği çok farklılaştı, imalat süreci çok değişti. Şu anda bu kararın çok doğru olduğunu görüyorum.

– 10 yıllık Yoğurt Teknolojileri deneyiminizin, Yoğurtistan’a etkisi ne düzeyde? Yoğurt Teknolojileri olmasaydı böyle bir projeye başlar mıydınız? (Genelde genç girişimciler tecrübesiz bir şekilde girişimlerde bulunduğu için tecrübe üzerine bu soruyu sorma ihtiyacı duydum)

10 yıllık Yoğurt Teknolojileri Ltd. tecrübemiz olmasaydı bu işe asla kalkışamazdık. Şu anda yapmakta olduğumuz işin pek çok parçasını da daha önce değişik müşterilerimize yaptığımız projelerde denemiştik. Bu manada, Yoğurt’un şu anda ürettiği sanal dünya ve içindeki bileşenler aslında 8-9 yıllık bir süreçte olgunlaşmış şeyler.

– Böyle büyük bir vizyon ile Yoğurtistan’a inandınız, peki insanları (yatırımcıları, yazılımcıları ve şimdi de son kullanıcıyı) buna ikna etmek zor olmadı mı?

Yatırımcılarımızı ikna etmek zor oldu, tam 10 sene aldı! Şaka bir yana, bizim olgunlaşma sürecimizde sanırım Türkiye’deki yatırımcı ortamı da olgunlaşmaktaydı. Golden Horn ile karşılaştığımızda birbirimizi kolay ve hızlı anladık, muhtemelen bunun arkasında yıllarca bu konuyu girişimci ve yatırımcı taraflarından karşılıklı olarak uzun uzun düşünmüş olmamız ve ne aradığımızı biliyor olmamız yatıyor. Yazılımcılarımızı, genel olarak ekibimizi ikna etmek de çok uzun, zorlu bir süreç ve hala devam ediyor. Bu konuda da öğrendiğimiz en önemli şey, baş koyduğumuz yolda beraber olduğum arkadaşlarımın da benimle tam fikir ve görüş birliği ile çalışmalarının şart olduğu. Son kullanıcıların ikna süreci ise daha yeni başlıyor. Sanırım o en zor olanı olacak.

– Birçok girişimci fikir aşamasında olan projesini anlatmakta zorlanır, bu kadar geniş çapta bir projeyi siz nasıl anlattınız? (örnekler yeterli oldu mu? iş planı, sunum vb.)

Çok fazla doküman gösterdiğimizi sanmıyorum. Eskiden yapılmış çalışmaların temel bir tek vizyona oturduğunu göstermemizin etkisi olmuştur sanırım. Ancak gördüğüm kadarıyla, yatırımcılar sizin yazdığınız, çizdiğinizden çok, neye inandığınıza, nasıl inandığınıza ve bunu nasıl ifade ettiğinize bakıyorlar. Bir bankadan kredi istemeye değil, yakın bir dostunuzdan ödünç almaya benziyor diyebilirim. Kesinlikle kuru ve formal bir prosedür değil, tam aksine çok samimi ve duygusal olunan bir süreç, geriye bakınca da bu işin başka türlü olamayacağını düşünüyorum.

– Yoğurtistan fikrini oluşturduğunuzdan beri geçen süreçte, girişimcilere örnek olabileceğini düşündüğünüz olaylardan bahsedebilir misiniz?

Öncelikle bizim daha yolun başında olduğumuzu hatırlatmalıyım. Yani daha ders verecek, öneri üretecek noktada değilim. Sadece buraya kadar olan süreç için bir şeyler söylemek isterim. Eğer gerçek bir girişimciyseniz, bunun bir kilometreden anlaşılır olduğunu bilin. Eğer amacınız sadece para almak ve alabildiğinizi birilerine göstermek ise bu da hemen anlaşılabiliyor. Profesyonel bir yatırımcı sizi ilk görüşte okumaya başlıyor, çünkü bu konuda çalışan modellerde girişimcinin nasıl biri olduğu, ne tip adam ya da kadın olduğu çok net belli. Tabii ki başarısızlıklar oluyor. Ancak başarısızlıklar ya kendini ve yatırımcıyı kandıran girişimcilerden ya da kendini olmayacak bir işe ikna eden yatırımcılardan ya ortamın hızla değişmesinden doğuyor. Karşılıklı samimi bir ilişkinin çözemeyeceği bir sorunun olduğuna inanmıyorum.

– Son olarak ileri dönük ve sıra dışı projeleri olan girişimciler için ilk atılması gereken adımlar sizce nelerdir?

İleriye dönük ve sıra dışı projelerin ülkemizde önünde önemli bir engeli var: Önümüzde başarılı bir örnek olmaması. Sıra dışı bir örneğin Türkiye’ye kazandıracağı en önemli getiri arkasından gelecek onlarca başka sıra dışı projeye yol açacak olmasıdır. Bu nedenle ilk olarak o yoldan geçecek kişi ya da kişileri zorlu bir süreç bekliyor. Özgüveni yüksek tutmak, bu arada da güncel olandan kopmamak, işinde usta olmak ve her konuda samimi olmak gerekli ve önemli. Çevrede konuşulanları fazla ciddiye almamak da bu sürecin önemli parçası.