Google Türkiye Turizm Direktörü Ali Yılmaz ile turizm sektörünün internet ile ne tür bir değişim yaşadığını konuştuk…

Turizm Sektörü ile internet arasındaki ilişkiyi nasıl gözlemliyorsunuz bize biraz bahsedebilir misiniz?

Öncelikle belirtmem lazım ki turizm firmalarının iş yapış şekilleri tamamı ile değişti internet sayesinde. Eskiden çok kısıtlı kaynaklardan bilgi edinebiliyordunuz ama Turizmde artık herşeyi görebiliyorsunuz.. İnternette sınırsız bilgi var, önceden gidenler ne demiş, kaç çeşit mekan var. Örneğin Parise gidecektiniz, tur operatoru ve gitmiş olan arkadaşınız dışında hiç bir fikriniz yoktu.  Daha sonra gittiğinizde ise bazen beğendiniz bazen beğenmediğiniz, hayal ettiğiniz gibi yada kabus gibi bir tatille karşılaşıyordunuz…

Ama artık ne tur operatörüne bağlısınız ne de arkadaşa, kendi başınıza istediğiniz kararı verebiliyorsunuz. Aynı zamanda hiç bilinmeyen yerlere de gidebiliyorsunuz, açın haritayı oraya uçak tren ne gerekiyorsa bulun, rezerve edin gidin!

Dolayısıyla internet ile turizmin yapılış şekli değişti, internetin bu kadar büyük etkisinin olduğu başka bir sektör yok. Özellikle yurtdışında bir çok firma iş yapış şekillerini değiştirdi. Yıllarca geleneksel yöntemler kullananlar, milyar dolarlarla oynayanlar sonradan internetle başarıya ulaşmış firmalar ile anlaşmak zorunda kaldılar. Çünkü artık turizm eski turizm değil…  Expedia şu anda kendi başına dünyanın en büyük 2.  Tur operatörü ve ne bir ofis ne de bir telefonları var, herşeyi tamamen internet üzerinden yürütüyorlar. Diğer firmalara bakıyorsunuz elli belki yüzyıldır bu işi yapıyorlar ama bu kadar büyüyemiyorlar, dolayısıyla çok radikal bir değişim yaşandı…

Ne kadar turizm dönemsel olsa da internette dönemsellik yok. Kullanıcı her an tatile çıkıyor ve daha önceden de tatili için arayışlara başlıyor. Sonuçta arama her zaman yapılıyor, dolayısıyla iş yapış şekilleri de değişiyor, her an müşteriye ulaşabiliyor ve onları karşılayabiliyorlar…

Diğer tarafta satış oluyor mu peki soruları geliyor! Bu kampanyalardaki kasıt sadece e-ticaret değil, internet üzerinden rezervasyon yapmıyor bir kısım kullanıcı ve telefon ile soruyor ve duruma göre rezervasyon yaptırıyor. Bu da tabi ki online kampanyası olan tur operatörünün daha fazla çalan telefonu anlamına geliyor. Bilinirliğe ve marka kısmına hiç düşünmesek bile çok ciddi bir katkısı var.

Peki internette Turizm bu kadar hızlı değişirken Türkiye’de durum nasıl? Değişime ayak uydurabiliyormuyuz sizce?

Türkiye’de yavaş ilerliyor ama gene de iyi durumdayız. Baştan başlayacak olursak, aslında turizm sektörü iş yapış şekillerine göre teknolojiye en uzak sektörlerden birisi, çünkü ne büyük çalışan kitleleri, ne de çok değişken bir yapıları var. Bundan önce izlenen yol tur operatörleri ve kataloglar üzerinden geçiyordu!

Ama tabi bu zamanla ve yavaş yavaş değişiyor, malum insanlara yeni bir alışkanlık kazandırıyorsunuz. Tabi turizm uluslararası bir platform olduğu için aynı zamanda da insanlar işlerini büyütmek için bu tip yeniliklere yakınlaşıyorlar. İnternetin kullanıcıları genç bir nesil oldugu için de adaptasyon çok hızlı gerçekleşiyor. Özellikle Türkiyede bugün 26 milyon internet kullanıcısı olduğu söyleniyor ve bu toplam nüfusun sadece %35’i… Türkiye bu kadar çok kullanıcı olmasına rağmen e-ticarete çok alışık da değil,  yavaş yavaş yeni nesil geldikçe artış gerçekleşiyor. Diğer tarafta kurumlar da ister istemez buna ayak uydurmak zorunda kalıyor…  Bu açıdan hızlanma görüyorum, ve bizim burada altını çizmeye çalıştığımız geleneksel mecralara nazaran internetin ne kadar verimli olduğunu göstermek…

Peki Google’ın bu arama alışkanlıklarının tümünü paylaşıyor mu veya bu ne düzeyde?

Evet bu konuda paylaşımlarımız oluyor özellikle Google Insights her zaman takip edilmesi gereken bir ürün bu konuda.  Kelimelerin ne kadar arandığını, ne zaman arandığını vb. Trendleri görebildiğiniz bu üründen aldığınız bilgilerle bir çok firma kendisine özgü kampanyalar üretebilir. Bunun dışında da bir çok araç var ama tabi fazla okumayı seven bir millet olmadığımızdan kaynaklanıyor olsa gerek bir çoğumuz bu araçlardan habersiziz.

Diğer taraftan Google Türkiye ofisi bu ürünlerin tanıtım ve pazarlamasını yapıyor, bu konuda ajanslarla da ortak çalışıyorsunuz. Bu konuda ajanslara ne şekilde yardımcı oluyorsunuz?

Ajanslar yada bireyler isteyen herkes Google’ın ürünleri konusunda destek verebilir. Bu konuda bir dayatmamız yok.  Ama tabi ki Google Advertising Company Sertifikaları var ve bunlara sahip ajansları öneriyoruz firmlara,  web analytics, online reklamcılık ile ilgili eğitim veriyor, birçok dökümanı hizmetlerine sunuyoruz. Neler yapmaları gerektiğini bir şekilde gösteriyoruz çünkü firmalar kampanyaları konusunda ne kadar az direkt bize danışırsa o kadar seri bir şekilde ilerleyebiliriz.

Google Adwords sunduğu kaynaklarla ve kullanım kolaylığıyla hiç bilmeyen birinin bile öğrenip kendisine yada firmasına ait kampanyalar hazırlamasına olanak tanıyor, peki buradaki amaç her firmada online kampanya yönetimi alanında birinin istihdam edilmesi mi? Çünkü şu an Reklam veren ile reklam yayınlayanların arasına bir çok firma giriyor…

Adwords’ün ve Google’ın en fazla kişi tarafından kullanılması bizim amacımız, o yüzden ister ajans yoluyla ister kişi kendi başına kullansın bizim için aynı değeri taşıyor. Tabi ki içeri de bir çalışan bulunması güzel bir yaklaşım olur. Ama bazı firmalar için bu bir zaruret olmuyor, sadece onların da Google Adwords dökümanlarını okuyup bilgi edinmesini tavsiye ediyorum.

Firmalarda uzman gereksinimi yaptığınız işe göre değişiklik gösteriyor. Çünkü bazı sektörler için internet yaşayan ve takip gerektiren bir alandır, ama bazıları için ise durağandır… Turizmden örnek veriyim mesela;  siz tatil satıyorsunuz, yurtiçi ve dışında yüzlerce oteliniz var, fiyatlar değişir, doluluk değişir ve siz bunları yakından takip etmek zorundasınızdır.. çünkü 10 günde dolan odaların reklamı halen sürdürüyorsanız müşterilerinizle yüzleşmeye hazırlanmalısınız.

Ama şunu belirtmek lazım ki reklamverenler bugüne kadar diğer mecralarda gördükleriyle, ne tür ilgisi olanlar size gelmiş , ne kadar alım yapmış, kaç kişiye gösterilmiş ve kaç kişiden geri dönüş alınmış, gibi soruları sormuyorlar. Internet reklamcılığı bütün bu soruları ve daha fazlasını sorup, net cevaplar alabilmenizi sağlıyor. Bu yüzden internet reklamcılığı özellikle satış odaklı reklam çalışmalarında olmazsa olmaz bir mecra…

Şu anda Türkiye turizm adına oldukça zengin bir ülke ve bunu devlet ve sektördekiler bir çok şekilde duyurmaya ve turizmi geliştirmeye çalışıyorlar. Bu konuda Google internetteki bir çok veriye hakim olarak Kültür Bakanlığı vb. kuruluşlara öneriler sunuyor mu veya ortak projeler geliştiriyor mu?

Evet Kültür Bakanlığı ile sık sık görüşüyoruz, her türlü bilgiyi açıp onların yararına sunuyor ve proje geliştirmeye çalışıyoruz. Yurtdışında ne tür modeller olduğunu ve tanıtım çalışmalarını nasıl optimize edeceklerini göstermeye çalışıyoruz. Tabi burada karar verip hayata geçirecek olan kurumlar olduğu için biz sadece elimizden geleni yapıyor ve geri dönüşü bekliyoruz…

Bu konuda bir örnek vermek istiyorum; Dünyadaki en çok turist çeken ülkelerden biri Türkiye, bu listede şu an 8.  sıradayız ve bakarsak teknolojiye en az adapte olmuş olan da biziz… yani daha ileriye geçeceğimiz kesin… Bu açıdan sadece biraz daha vizyoner olmamız lazım, çünkü bakarsak Mısır’ın bile internet üzerinde yatırımları var turizmi geliştirmek adına.

Peki sektördeki küçük firmalara ne önerirsiniz, Adwords ve internet konusunda?

Öncelikle şunu belirtmeliyim ki genellikle okumayı tercih etmiyoruz, birilerinin bize gelip yolu göstermesini tercih ediyoruz. Ama internet bunun aksine kendi kendinin öğretmeni olduğun ve bütün kaynakların önüne sunulduğu bir ortam. Bu yüzden kaynaklar yeterince okunup incelendiğinde herkes kendi başına işlerini yürütebilir bir hale gelebilir. Hatta bir seminer sonrasında Sirkeci Hotelleri adında bir grup sitesi oluşturup, bununla Adwords kampanyaları yürüten ve daha nisan ayından eylüle kadar odalarını dolduran ekip ile tanıştığımda, istenildiğinde nasıl da başarılı olunabildiğini görmüştüm. Çünkü onlara ne danışmanlık verdik, ne farklı bir yardımda bulunduk…

Dolayısıyla meraklı olsunlar, Google her türlü dökümanı sunuyor bunları incelesinler, hiç olmadı ajanslara ya da bize ulaşsınlar…

Okuyup öğrenmek isteyen okuyucular adına soruyorum da, Google’ın bir çok hizmeti var bunlardan hangisi online reklamcılık konusunda çok daha verimli olur?

Daha en baştan başlarken Web Master Araçları dediğimiz bir ürünümüz var, devamında Web Site Optimizer ile arama motoru optimizasyonu ve site içi ziyaretçi bazlı optimizasyonlarını yapabilirler. Daha sonra Google Insights ile ne tür aramaların daha çok yapıldığından çıkarak Adwords ile kampanyalarını oluşturabilir ve Analytics ile de kampanyanın ve kendi sitesini verimini görebilir. Bunlar başlangıç için yeterli olacaktır diye düşünüyorum..

İnternet Girişimcileri adına sektöre bakacak olursak, Türkiye’deki turizm portallarını yeterli buluyor musunuz veya giderilmesi gereken eksikler neler?

Eksik var mı? Tabi ki var… Ama daha öncesinde aşılması gereken problemler var, bunların başında da hotellerin interneti kullanır hale getirilmesi ve bu altyapının oturtulması gerekiyor.  Bu altyapı da şu an için bulunmadığından en büyük turizm portalları bile bu işi Türk usulü yapıyorlar. Expedia , Lastminute ve benzerlerinin çalışma şekillerindeki gibi ONLİNE yapabilen yok Türkiye’de… Şu an için şöyle bir online çalışma var; reservasyonu siz siteden yapıyorsunuz, site oteli arayıp yer için onay alıyor ve devamında sitedeki rezervasyon da onaylanıyor… Bu yüzden farklı modellerde çalışan portallar da bulunmakta, tabi ki bu portalların yapabileceği bir şey değil, altyapı dernekler, devlet kurumları ve sektördekilerin katkısıyla oluşacaktır.

İyi tatil portalı nasıl olur diye sorarsanız da; güncel olmak zorunda, diğer taraftan da internet ofisiniz gibi kapanan birşey değil, dolayısıyla buna göre altyapı oluşturulmalı ve müşteri geri bildirimlerine göre şekillendirilmeli…  Diğer taraftan bütün siteler yaklaşık aynı; gazete reklamları gibi kutu kutu kampanyalar, bir arama motoru ve standartlaşmış link ve bannerlar. Dolayısıyla farklılık katacak şeylere ihtiyaç var, Video olsun, harita olsun, müşteriyi içeride tutacak interaktivite olsun yapılabilecek bir çok şey var. Bir çok sitede tatil ve hotel deneyimleri sitelerde anlatılıyor ve ona göre karar veriyor yeni gelenler. Hatta bu konuda bir blog da şart diyebiliriz Tur operatörleri ve oteller için, çünkü şikayetlerin başka yere gitmesi kontrolü zorlaştırıyor ve blogları sayesinde şikayetleri ve talepleri direkt alabilmeleri müşterileri daha bağımlı hale getirmelerine katkıda bulunacaktır.

Çok Teşekkürler Ali Bey, Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Şöyle söyliyim bundan önce uluslararası firmalarda çalışmış biri olarak, Türkiyenin genç ve büyük nüfusunun çok önemli olduğu bir sektör görüyorum. Hatta bu konuda İngiltere’de bir toplantı yaptık ve Türkiye internet pazarını anlattık, orada tanıtım yapan 6 farklı ülke vardı (Rusya, Polonya, İsrail’de bunların içindeydi) ve gün sonunda firmaların en çok ilgilendiği ülke Türkiye olduğunu söylediler. Bu tabi ki bizim için bir avantaj ama önemli olan yurtdışında birileri gelip yapmadan birşeyleri yapmış olmalıyız…